راهنمای کامل بارداری و زایمان

در طول زندگی بسیاری از دورانی وجود دارد که با وجود سختی های فراوان یکی از شیرین ترین دوران های زندگی وی خواهد شد؛  انتطار کشیدن به مدت 9 ماه و 9 روز شیرین ترین انتظاری است که یک مادر می تواند تجربه کند. البته دوران بارداری یکی از حساس ترین دوران ها برای مادر است که در هر مرحله و در هر ماه باید نکاتی را رعایت کند که هم برای فرزند او ضروری است و هم خود او. در ادامه این مقاله تصمیم داریم تا به بررسی کامل مسائل مربوط به باداری و زایمان بپردازیم و سعی داریم تا به پرسش های رایج شما در این خصوص پاسخ دهیم.

نکات مهم قبل از اقدام به بارداری

قبل از اقدام به باردار شدن، زوجین باید با برنامه ریزی دقیق اقدام کنند. این برنامه ریزی با مراجعه به بهترین متخصص زنان و زایمان تهران به راحتی قابل انجام خواهد بود. برای داشتن بارداری سالم نیاز است قبل از باردار شدن سلامت کامل خود را چک کنید و اطلاعات خود را در زمینه بارداری و زایمان بالا ببرید.

با مراجعه به پزشک و انجام معاینات و همچنین آزمایش های مناسب وضعیت جسمی شما و قدرت باروری شما چک می شود. در صورت لزوم داروها و یا مکمل هایی قبل از بارداری به شما داده می شود تا فرزند سالمی به دنیا آورید و موفقیت بارداری شما افزایش یابد. به طور کلی، پیش از بارداری نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• با مراجعه به یک متخصص زنان خوب برنامه ای منظم برای موفقیت در بارداری دریافت کنید؛
• تغذیه قبل از بارداری باید متعادل و صحیح باشد و از مواد غذایی مناسب استفاده شود؛
• از مصرف نوشیدنی های الکلی و استعمال دخانیات خودداری کنید. الکل و سیگار کیفیت اسپرم و تخمک گذاری را کاهش می دهد؛
• مصرف ویتامین و مواد معدنی مناسب در دوران بارداری را فراموش نکنید. آهن، ید، اسید فولیک، آنزیم Q10، سلنیوم و ویتامین D از مهم ترین ویتامین ها و مواد معدنی هستند که دکتر زنان مقدار آن را برای شما مشخص خواهد کرد.
• عفونت های واژینال را پیش از اقدام به بارداری درمان کنید تا احتمال موفقیت افزایش یابد.
• استرس و نگرانی شانس حاملگی را کاهش می دهد. با کنترل استرس می توانید حاملگی موفقیت آمیزی را تجربه کنید.
• وزن خود را کنترل کنید. چاقی یا لاغری زیاد شانس بارداری را کاهش می دهد.
• پیش از بارداری، میزان مصرف کافئین را کاهش دهید؛ کافئین باعث افزایش استرس و همچنین سردرد می شود.

چرا بعضی از افراد با وجود اقدام به بارداری، باردار نمی شوند؟

به این نکته توجه کنید که از اقدام به بارداری تا زمانی که به طور قطع باردار می شوید، مدت زمانی فاصله ای وجود دارد که در افراد مختلف متفاوت است.

پس اگر بعد از اقدام به بارداری، باردار نشدید نگران نباشید ممکن است در بدن شما این فاصله زمانی طولانی تر باشد. در صورتی که به ناباروری  خود شک دارید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با آزمایش های مختلف، علت ناباروری مشخص شود. علت های ناباروری ممکن است مربوط به زن یا مرد و یا هردو باشد. بعد از تشخیص علت ناباروری و بسته به عواملی مانند سن و وضعیت جسمی و… درمان مناسب ناباروری به شما پیشنهاد می شود که بعد از آن می توانید مجدد اقدام به بارداری موفقیت آمیز کنید.

بارداری چگونه آغاز می شود؟

اولین اتفاقی که می افتد و منجر به باردار شدن می شود لقاح است. به صورتی که تخمک و اسپرم بهم آمیخته می شوند و یک سلول واحد تشکیل می دهند.  بعد از چند روز سلول واحد تشکیل شده به چند قسمت تقسیم می شود.  بعضی از این سلول های تقسیم شده به سمت سلول های پوشاننده دیواره رحم می روند. در دیواره های رحم لانه گزینی می کنند و در نهایت شروع به رشد می کنند و همزمان با این اتفاق، جفت که منبع تامین غذا و اکسیژن جنین است تشکیل می شود. دوران و انتظار شیرین شما برای به دنیا آمدن فرشته کوچولو از این لحظه آغاز می شود.

مراحل بارداری و مدت زمان آن

در نظر داشته باشید که انسان به صورت حدودی 38 هفته دوران بارداری را تجربه می کند. 9 ماه بارداری تبدیل به سه دوره سه ماهه می شود که در ادامه هر سه دوره را بررسی می کنیم :

سه ماه اول بارداری

به این سه ماه که مرحله اول حاملگی حساب می شود دوره رویان می گویند. دوره اول شامل هفته اول تا سیزدهم می شود. این دوران که در ابتدا لقاح صورت می گیرد و سپس رویان ایجاد می شود. جالب است بدانید رویان دارای دولایه سلول است که منجر به رشد و تشکیل تمام قسمت های بدن و تمامی ارگان ها در طول بارداری می شود.

رویان با سرعت بسیار زیادی رشد می کند و به جنین تبدیل می شود. وقتی رویان به جنین تبدیل شد، در آن لحظه ابعاد جنین شما تنها به اندازه یک لوبیا است. جنین شما در این لحظه هم در حال حرکت کردن است اما مادر آن را حس نمی کند.

تغذیه در سه ماهه اول بارداری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و بر سلامت جنین و شکل گیری صحیح اندام های او تاثیر بسزایی دارد.

در سه ماهه اول بارداری کدام قسمت های جنین تشکیل می شود؟

در دوره اول بارداری یا همان سه ماهه اول قلب جنین شکل می گیرد و می تپد. در بدن جنین شما روده ها در حال تشکیل شدن هستند و همچنین دهان و بینی و پلک جنین نیز تشکیل شده است. در نهایت اندام دستگاه تناسلی جنین تشکیل می شود.

برای اطلاعات بیشتر در مورد جنین شکل گیری اندام ها را بر حسب ماه در ادامه بیان کرده ایم.

ماه اول شکل گیری جنین

بعد از لقاح، کیسه ای تنگ و کوچک تشکیل می شود که حاوی آب است.  این کیسه برای جنین محیطی محافظت شده، استریل و امن ایجاد می کند. همچنین جفت نیز در این ماه تشکیل می شود. جفت، نقش و وظیفه بسیار مهمی در رساندن مواد مغذی از مادر به جنین همچنین دور کردن مواد مضر و زائد از جنین دارد.

اگر بخواهیم درمورد شکل جنین در ماه اول بگوییم باید بدانید که جنین در ماه اول به شکل دو دایره تیره است که در واقع چشم های جنین می باشند. گلو و فک و دهان آرام آرام رشد می کنند. همچنین به تدریج گردش خون در جنین به وجود می آید.

در ابتدای شروع ماه دوم جنین شما 6 یا 7 میلی متر است؛ یعنی چیزی شبیه به یک دانه برنج.

ماه دوم

جالب است بدانید که در ماه دوم شکل گیری، یک سوم جنین شما را سر آن تشکیل می دهد. و حدودا جنین به نزدیک به 3 سانتی متر می رسد. در این مرحله  اسم رویان را میتوان به جنین تغییر داد.

ماه سوم

بعد از تمام شدن ماه سوم، جنین شما به صورت کامل شکل گرفته است؛ یعنی دارای انگشت و پا و دیگر اندام هاست. او توانایی این را دارد که دهانش را باز و یا مشتش را باز و بسته کند.

بعد از پایان ماه سوم ناخن ها،گوش ها و همچنین اندام های دستگاه تناسلی جنین تشکیل می شود.

جنین شما در ماه سوم سیستم گردش خون دارد و همچنین می تواند ادرار کند.

بعد از این ماه طول جنین به 7 یا 10 سانتی متر می رسد.

 سه ماهه دوم بارداری

سه ماه دوم از هفته چهاردهم آغاز می شود و تا هفته بیست و هفتم ادامه دارد. در طول سه ماهه دوم، جنین از حالت غضروفی خارج و اسکلت جنین تشکیل می شود. در این ماه ها جنین توانایی شندین صدای شما را دارد.

در طول این ماه ها حرکات جنین و لگد زدن جنین را به طور کامل حس می کنید. تغذیه مادر در سه ماهه دوم بارداری نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

ماه چهارم

در این ماه، بسیاری از اندام های جنین شکل می گیرند و رشد آن ها به مرور بیشتر می شود از جمله انگشت ها، ناخن ها موها و مژه ها و دندان ها و همچنین استخوان ها به مرور زمان شکل می گیرند.

همچنین در پایان ماه چهارم می توانید با سونوگرافی، جنسیت فرزند خود را مشخص کنید زیرا اندام های دستگاههای تناسلی جنین به طور کامل شکل گرفته اند.

جنین شما بعد از ماه چهارم حدود 15 سانتی متر رشد کرده است.

ماه پنجم

در این ماه رشد جنین به صورت چشم گیری زیاد می شود.  در این ماه، وزن جنین حدوداً به 280 گرم می رسد. در ماه پنجم، شما به صورت کامل می توانید حرکات جنین را احساس کنید در این ماه باید برای سونوگرافی تعیین سلامت و همچنین سونوگرافی آنومالی اقدام کنید. این سونوگرافی ها محل قرار گرفتن جنین، شکل و اندازه صورت و دست های آن را نشان می دهند و به شما از سلامت کامل جنین و همچنین از سالم بودن جفت و بند ناف اطمینان خاطر می دهند.

ماه ششم

در این ماه جنین به حدود 30 سانتی متر می رسد. به یاد داشته باشید در این ماه کودک شما به صداها واکنش نشان می دهد. بهتر است با او زیاد صحبت کنید و  به او اجازه دهید تا با صدای پدرش آشنا شود.  در این صورت بعد از به دنیا آمدن شما را به خوبی می شناسد و در آغوش شما و پدرش آرام می شود. در این ماه پلک های کودک شما از پوست جدا شده و جنین میتواند چشمانش را باز کند.

سه ماهه سوم بارداری

بعد از پایان سه ماهه سوم و یا کمی زودتر، انتظار شما به پایان می رسد. سه ماهه سوم شامل هفته 28 تا هفته 40 ام بارداری می شود. در شروع  دوره سوم بارداری، وزن کودک به حدود یک کیلوگرم می رسد و به تدریج تبدیل به جنینی کامل می شود که آماده ی ورود به جهان ماست.

پوست جنین به طور کامل شکل می گیرد و چشمانش باز است و موهای واقعی روی سرش ایجاد می شود . همچنین مغز نوزاد در این دوره شکل می گیرد.

تغذیه در سه ماهه سوم بارداری نیز باید طبق برنامه و با رعایت رژیم غذایی مناسب باشد.

ماه هفتم

در این ماه، وزن کودک شما به حدود یک کیلو یا یک کیلو و نیم می رسد. جنین در ماه هفتم به طور کامل می شنود و می تواند به نور و صدا و همچنین درد واکنش نشان بدهد. در صورتی که نوزاد شما زود و در آخر ماه هفتم به دنیا بیاید، احتمال زنده ماندن نوزاد وجود دارد.

ماه هشتم

در این ماه کودک شما حدود سه کیلوگرم وزن می گیرد و کم کم برای زایمان آماده می شود، سر کودک به طرف دهانه رحم می چرخد. یکی از مهم ترین  اتفاقاتی که در ماه هشتم رخ می دهد حرکت دادن سر است. کودک قادر است تا سر خودش را حرکت دهد و به صورت بصری اطرافش را حس کند.

ماه نهم

ماه پایان انتظارات!  در این ماه مغز و ریه های کودک نیز به صورت کامل شکل گرفته و سر کودک به سمت لگن قرار  دارد. به این نکته توجه کنید که نمی توان میزان قد و وزن کودک را به طور دقیق مشخص کرد، زیرا بستگی به عوامل بسیار زیادی از جمله جنسیت نوزاد و همچنین قد و وزن والدینش دارد.

شایع ترین مشکلات در دوران بارداری چیست؟

از میان مهم ترین مشکلات دوران حاملگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ورم وخونریزی لثه: این مشکل در برخی از زنان باردار رخ می دهد و علت آن هم بر هم خوردن تعادل هورمون ها در بدن است.
• گرفتن عضلات: بهتر است برای جلوگیری از گرفتگی عضلات در طول روز به آرامی از جای خود بلند شوید . ورزش سبک را فراموش نکنید. یک متخصص زنان خوب شما را برای ورزش های مناسب دوران بارداری راهنمایی خواهد کرد.
• ضعف کردن: این اختلال به دلیل تغییرات هورمونی و همچنین فشار خون پایین رخ می دهد.
• حس کردن گرمای بیشتر : درزمان حامگلی، گردش خون بیشتر می شود که در نهایت منجر به احساس گرما می شود.
• سردرد: بر هم خوردن تعادل هورمون ها عامل سردردهای شدید دوران حاملگی است. کاهش مصرف کافئین قبل از بارداری و حین آن به کاهش سردردها کمک می کند.
• تورم دست ها و پاها: تورم در دوران بارداری به دلیل تجمع بیشتر آب در بدن.
• هضم بد و احساس سوزن سوزن شدن معده: گاهی ممکن است در دوران بارداری، رحم به معده فشار بیاورد که در نهایت منجر به این مشکلات می شود.
• یبوست: بر هم خوردن تعادل هورمون ها منجر به اختلال در سیستم گوارشی می شود و در نهایت یبوست را به همراه دارد.
• کم خونی.
• عفونت: این مورد نیز در زنان بسیار شایع است زیرا سطح هورمون استروژن بسیار بالاست .
• به وجود آمدن موهای زائد.
• عرق زیاد و ضعیف شدن مثانه .
• بزرگ شدن و تغییر رنگ در سینه ها: این مورد نیز یکی از شایع ترین عارضه ها در دوران باردای است.

پس از بررسی ها و بالابردن اطلاعات درمورد دوران بارداری به دوران زایمان می رسیم که در ادامه به بررسی آن می پردازیم:

زایمان

بعد از 9 ماه انتظار و سپری کردن تمام شیرینی ها و مشکلات، نوبت به مرحله زایمان می رسید. همانطور که همه اطلاع داریم زایمان به دوصورت طبیعی و سزارین انجام می شود . در ادامه به بررسی بیشتر مرحله زایمان خواهیم پرداخت.

از کجا بفهمیم موقع زایمان است ؟

اکثر زنانی که به زمان زایمان نزدیک می شوند، از استرس و اضطراب و نگرانی های زیادی رنج می برند. بعضی از مادران نگرانند که مبادا متوجه علائم زایمان نشوند. اما با شناخت نشانه های فرارسیدن زایمان می توانید از این استرس رها شود. از جمله علامت هایی که موقع زایمان بروز می دهند عبارتند از :

• پارگی کیسه آب
• انقباضات زایمان
• درد شکمی و لگنی
• ترشحاتی مانند خارج شدن خون آبه

به یاد داشته باشید ممکن است انقباضات زایمان با انتقباضات در طول بارداری اشتباه گرفته شود. برای از بین رفتن این اشتباه مدت زمان انقباض و همچنین تعداد انقباض را در طول یکساعت اندازه بگیرید. انقباضات زایمان طولانی تر است . تعداد دفعات آن نیز در طول یک ساعت بیشتر است.

زایمان طبیعی به چه صورت انجام می شود ؟

زایمان طبیعی طی مراحلی انجام می شود که به ترتیت بعد از نشانه ها و انقباضات عبارتند از :

• مرحله اول برای زایمان طبیعی، شروع انقباضات است که گردن رحم را باز می کند. بعد از باز شدن کامل گردن رحم این انقباضات تمام می شود. در این مرحله، رحم به تدریج تحت تاثیر قرار گرفته و باز می شود. بعد از آن رحم به سرعت گشاد می شود و انقباضات طولانی تر و تعداد آن ها بیشتر می شود.
• مرحله دوم زمانی رخ می دهد که رحم کاملا باز شده باشد و نوزاد از رحم خارج می شود.
• مرحله سوم بعد از تولد نوزاد است که جفت از مادر جدا می شود و زایمان به پایان می رسد.

چرا در بعضی از افراد زایمان به صورت سزارین انجام می شود؟

عموماً انتخاب زایمان طبیعی و یا سزارین زمانی توسط دکتر زنان تعیین می شود که درد زایمان شروع شود. از جمله شرایطی که زایمان به صورت سزارین انجام می شود عبارتند از :

• در مواردی که دهانه رحم باز نشود یا سر جنین بزرگ باشد؛
• در صورتی که نوزاد به جای سر، با پا و یا باسن به طرف لگن باشد؛
• وقتی بارداری به صورت چند قلو باشد؛
• زمانی که زایمان قبلی با سزارین انجام شده باشد؛
• اگر مادر مبتلا به دیابت و بیماری های قلبی و یا ریوی باشد؛
• اگر نوزاد دچار مشکلاتی از قبیل مشکل در رشد باشد.

زایمان سزارین به چه صورتی انجام می شود؟

• در ابتدا سرم مسکن و لوله ای برای دفع ادرار به شما متصل می شود ؛
• مسئول بیهوشی برای تست فشار خون شما و همچنین برای ضربان قلب شما دستبندی را به بالای بازو شما متصل می کند؛
• در بالای بیکینی برشی ایجاد می کنند تا نوزاد را از آن بیرون بیاورند؛
• بعد از بیرون آوردن نوزاد بند ناف را جدا می کنند؛
• سپس بخیه هایی برای بستن قسمت برش خورده زده می شود.

برخی از زنان باردار تصور می کنند که سزارین از زایمان طبیعی بهتر است اما به عوارضی که به دنبال دارد توجهی نمی کنند. در ادامه برخی از عوارض سزارین را بیان می کنیم.

• عوارض زایمان به شیوه سزارین

• عفونت محل برش و زخم در آن قسمت
• لخته شدن خون
• حمله قلبی
• زایمان زودرس
• خونریزی

• ایجاد مشکل های تنفسی برای کودک
• آسیب هنگام جراحی به پوست نوزاد
• نتیجه گیری
• در این مطلب سعی داشتیم تا به بررسی کامل بارداری موفقیت آمیز بپردازیم. مراقبت های پیش از بارداری به همان میزان مراقبت های دوران بارداری و پس از آن اهمیت دارد. تغذیه مناسب و دیگر مراقبت ها به سلامت جنین و مادر کمک بسزایی خواهد کرد. امیدواریم با در نظر داشتن تمامی نکات مهم دوران بارداری و مراجعه به بهترین متخصص زنان و زایمان، بارداری موفقیت آمیزی را تجربه کنید.